Tomasz Wesołowski, Tomasz Mokwa
Ornis Polonica 2013, 54: 159–169
https://doi.org/10.12657/ornis.2013.3.0
Abstrakt: Przeanalizowano informacje o 181 pisklętach kukułki zaobrączkowanych w latach 1932–2009 i o 140 lęgach zawierających jaja lub pisklęta kukułki z lat 1970–2009 (karty gniazdowe). Pisklęta kukułek obrączkowano w gniazdach 17 gatunków, najczęściej trzcinniczka Acrocephalus scirpaceus i trzciniaka A. arundinaceus (łącznie prawie 55%). Wśród liczniej obrączkowanych gatunków ptaków, pisklęta kukułek stwierdzano najczęściej w gniazdach trzcinniczka (3,2% zaobrączkowanych lęgów gatunku), pliszki siwej Motacilla alba (2,0%) i trzciniaka (1,4%). Natomiast nie obrączkowano kukułek w gniazdach pleszki Phoenicurus phoenicurus, pokląskwy Saxicola rubetra, pierwiosnka Phylloscopus collybita, świstunki leśnej Ph. sibilatrix, gajówki Sylvia borin, piegży S. curruca, czy zaganiacza Hippolais icterina, mimo zaobrączkowania piskląt w wielu lęgach tych gatunków (230–630 lęgów/gatunek) oraz faktu, że jak pokazują dane z kart gniazdowych kukułki pasożytowały regularnie ich lęgi. Skład żywicieli zarejestrowanych na kartach gniazdowych w dużym stopniu pokrywał się z danymi z obrączkowania: w materiale z kart największy udział lęgów z kukułką stwierdzano u trzcinniczka (ok. 15%). Ponadto jaja lub pisklęta regularnie znajdowano u łozówki A. palustris, gąsiorka Lanius collurio i pliszki siwej. Pasożytnictwo kukułek stwierdzono w Polsce łącznie u 26 gatunków żywicieli. Kukułki rozpoczynały składanie jaj w pierwszych dniach maja, ostatnie jaja pojawiały się w początkach sierpnia. Połowa jaj była składana w ciągu pierwszych trzech tygodni czerwca, średnio 10.06. Pora rozrodu nie wykazywała tendencji do długookresowych zmian.
Słowa kluczowe: Acrocephalus arundinaceus, Acrocephalus scirpaceus, Cuculus canorus, efektywność rozrodu, Lanius collurio, żywiciele pasożytów lęgowych
