Włodzimierz Meissner, Łukasz Wardecki, Jacek Antczak, Jacek Betleja, Dawid Cząstkiewicz, Paweł Czechowski, Maciej Filipiuk, Paweł Grochowski, Grzegorz Grygoruk, Robert Hybsz, Adam Kaliński, Marcin Łukaszewicz, Dominik Marchowski, Patryk Rowiński, Piotr Rydzkowski, Włodzimierz Szczepaniak, Kazimierz Walasz, Tomasz Chodkiewicz
Ornis Polonica 2024, 65: 93–113
https://doi.org/10.12657/ornis.2024.2.2
Abstrakt: W styczniu 2023 przeprowadzono liczenie ptaków wodnych na terenie 253 miejscowości. Do opracowania włączono wyniki liczeń przeprowadzonych na zbiornikach wodnych znajdujących się w granicach zabudowy miejskiej, gdzie ich występowaniu sprzyjało dokarmianie ptaków przez ludzi, a także spust ciepłej wody lub ścieków. W sumie stwierdzono 104 574 zimujących ptaków z 42 gatunków, z których najliczniejsze były: krzyżówka Anas platyrhynchos (68 997 os.), śmieszka Chroicocephalus ridibundus (16 726 os.), łyska Fulica atra (6 482 os.) i mewa siwa Larus canus (3 176 os.). Krzyżówki najliczniej zimowały w Warszawie i we Wrocławiu, gdzie ich liczebność wyniosła odpowiednio 4 971 i 2 276 osobników. Najwięcej śmieszek i mew siwych odnotowano w Gdańsku (odpowiednio 2 858 i 939 os.). Większe zgrupowania śmieszek obserwowano w miastach położonych nad Wisłą i Odrą lub na wybrzeżu Bałtyku, natomiast mewa siwa spotykana była głównie w miastach w północnej części kraju, a liczniej pojawiła się też w Bielsku Białej (354 os.) i w Warszawie (193 os.). Zimujących łysek nie stwierdzono w wielu miastach położonych w centralnej i wschodniej części kraju, a najwięcej ptaków tego gatunku (3 743 os.) przebywało w Kamieniu Pomorskim. Najwyższą liczebność łabędzi niemych Cygnus olor zanotowano w Bydgoszczy, gdzie przebywały 143 os., jednak w 78% miast, gdzie gatunek ten stwierdzono, przebywało poniżej 10 os. Wyniki uzyskane dla krzyżówki, łabędzia niemego i łyski porównano z danymi zgromadzonymi w latach 2007–2009, gdy po raz pierwszy zorganizowano podobne liczenie. W przypadku krzyżówki i łabędzia niemego najwięcej ptaków gromadziło się w miastach w trakcie zim o najniższych temperaturach. Zależności między temperaturą stycznia i liczebnością ptaków nie stwierdzono u łyski.
Słowa kluczowe: liczebność populacji, nauka obywatelska, tereny zurbanizowane, zbiorniki wodne, zima