Ekologia rozrodu dymówki Hirundo rustica w Polsce – analiza kart gniazdowych

Paweł Czechowski

Ornis Polonica 2010, 51: 171–181

https://doi.org/10.12657/ornis.2010.3.0

Abstrakt: W pracy przedstawiono analizę danych o 1570 lęgach dymówek, pochodzących z lat 1970–2008 z obszaru całej Polski, zgromadzonych w „Kartotece Gniazd i Lęgów”. Najwięcej informacji pochodziło z zachodniej i południowej części kraju (około 50%). Większość gniazd zbudowana była w budynkach gospodarczych (81,1%). Ponadto dymówki gniazdowały m.in. w bramach (5,3%), pod mostami (2,2%) i na zewnątrz budynków (1,7%). Najwięcej gniazd umiejscowionych było przy belkach podtrzymujących strop pomieszczeń (33,2%) oraz bezpośrednio przy ścianie (22,8%). Często gniazda oparte były o różne przedmioty: lampy, przewody elektryczne, specjalne deseczki. Średnia wysokość przytwierdzania gniazd wyniosła 2,6 m (zakres 1,2–15 m; SD=0,9). Odnotowano dwa szczyty przystępowania do rozrodu, w trzeciej dekadzie maja (lęgi pierwsze) i pierwszej dekadzie lipca (lęgi drugie). Stwierdzono długookresową tendencję do coraz szybszego rozpoczynania lęgów wraz z upływem lat. Dymówki składały 1–8 jaj, najczęściej 5, a średnia wielkość zniesienia wyniosła 4,6 jaja. Wielkość zniesienia malała wraz z upływem sezonu. Sukces lęgowy wyniósł 85,3%. Częściej niszczone były lęgi z jajami niż z pisklętami. Do najczęstszych przyczyn strat gniazdowych należały: porzucenie lęgu (23,6%), ubytek jaj lub piskląt (21,8%), zniszczenie gniazda (17,3%) oraz śmierć piskląt (20,9%). Straty częściowe u dymówki były niewielkie a najczęstszą ich przyczyną było niewyklucie jaj.