Dzięcioł czarny Dryocopus martius i buk Fagus sylvatica gatunkami zwornikowymi dla siniaka Columba oenas w zachodniej Polsce

Ziemowit Kosiński, Elżbieta Bilińska, Julian Dereziński, Joanna Jeleń, Marcin Kempa

Ornis Polonica 2010, 51: 1–13

https://doi.org/10.12657/ornis.2010.1.0

Abstrakt: Celem badań było zbadanie czynników warunkujących liczebność dzięcioła czarnego i siniaka w lasach zachodniej Polski. W latach 2003–2007, na siedmiu powierzchniach próbnych (łącznie 3164 ha), stwierdzono 33 terytoria dzięcioła czarnego i 98 par siniaka. Zagęszczenie dzięcioła czarnego wynosiło 0,3–2,3 ter./100 ha powierzchni leśnej, a siniaka – 0,5–12,6 par/100 ha pow. leśnej. Zagęszczenie dzięcioła czarnego i siniaka wzrastało wraz ze zwiększaniem się udziału drzewostanów z dominacją buka i grabu w wieku przekraczającym 80 lat. Zagęszczenie drzew z dziuplami wykutymi przez dzięcioła czarnego, będącymi potencjalnym miejscem gniazdowania siniaka, wynosiło 2,7–16,4/100 ha pow. leśnej, a zagęszczenie dziupli 4,3–45,7/100 ha pow. leśnej. Zagęszczenie dziuplastych drzew oraz zagęszczenie dziupli było istotnie związane z zagęszczeniem dzięcioła czarnego (odpowiednio: r=0,81; P=0,028 i r=0,87; P=0,011). Większość dziupli (84%) wykutych przez dzięcioła czarnego znajdowała się w bukach. Udział dziupli zajmowanych przez siniaka na poszczególnych powierzchniach wynosił 5–24%, średnio 16% (SD=7,4). Siniaki częściej zasiedlały dziuple wykute w bukach, a rzadziej w sosnach niż wynikałoby to z dostępności drzew z dziuplami. Zagęszczenie siniaka wzrastało wraz ze zwiększaniem się zagęszczenia dziuplastych drzew (r=0,79, P=0,033) i zagęszczenia dziupli (r=0,85; P=0,015). Po wykluczeniu z analizy dziupli wykutych w sosnach zależność między zagęszczeniem siniaka a zagęszczeniem dziupli była jeszcze silniejsza (r=0,98; P<0,001). Uzyskane wyniki wskazują, że zarówno aktywność dzięcioła czarnego, jak i obecność buka w drzewostanach zachodniej Polski odgrywa istotne znaczenie dla utrzymania populacji siniaka.