Michał Ciach, Filip Kowalski
Ornis Polonica 2012, 53: 141–155
https://doi.org/10.12657/ornis.2012.2.3
Awifauna Palearktyki Zachodniej obejmuje około 960 gatunków, spośród których około 120 występuje stale lub okresowo w biotopach skalnych (Cramp 1998). W Europie Środkowej śródlądowe środowiska skalne zajmują niewielką powierzchnię, a ich wpływ na różnorodność awifauny jest nieznaczny. W Polsce środowiska skalne znajdują się w głównych pasmach Karpat, Sudetów oraz Gór Świętokrzyskich, a także na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Najcenniejsze fragmenty środowisk skalnych chronione są w Polsce w dziewięciu parkach narodowych zajmujących łączną powierzchnię niemal 850 km², co stanowi niecałe 0,3% powierzchni lądowej kraju. Jednak ze względu na niewielkie rozmiary i powierzchnie środowisk skalnych ich udział w powierzchni kraju jest daleko mniejszy.
Awifauna Polski obejmuje blisko 450 gatunków, w tym 247 lęgowych (Tomiałojć & Stawarczyk 2003). Wśród gatunków gniazdujących w kraju, około 35 jest stałym lub okazjonalnym składnikiem ornitofauny zasiedlającej biotopy skalne. Mimo licznych prac dotyczących awifauny poszczególnych pasm górskich i terenów wyżynnych z utworami skalnymi (Sokołowski 1952, Bocheński 1960, Bocheński & Harmata 1962, Dyrcz 1964, Bocheński 1970, Cichoń & Zając 1991, Głowaciński 1991, Głowaciński & Profus 1992, Faber 2000, Mikusek & Dyrcz 2003, Tomek 2005), brak jest syntetycznych opracowań awifauny zasiedlającej lub w różny sposób wykorzystującej biotopy skalne w Polsce. Celem niniejszej pracy jest przegląd krajowej awifauny zasiedlającej środowiska skalne oraz charakterystyka sposobów wykorzystywania tego rodzaju biotopów przez ptaki. Zdefiniowano również potencjalne zagrożenia dla ptaków związanych z biotopami skalnymi.
