Tomasz Wilk, Damian Nowak, Szymon Mazgaj, Tomasz Folta
Ornis Polonica 2022, 63: 314–336
https://doi.org/10.12657/ornis.2022.4.2
Abstrakt: W latach 2015–2021 zinwentaryzowano zespół lęgowych ptaków wodno-błotnych doliny środkowego i dolnego Dunajca. Badaniami objęto koryto rzeki między Gołkowicami a ujściem do Wisły (121 km) oraz 29 obiektów wodnych. W trakcie badań odnotowano 40 gatunków lęgowych, w tym osiem wymienionych na Czerwonej liście ptaków Polski oraz 11 gatunków z załącznika I Dyrektywy ptasiej. Do najcenniejszych taksonów należą te, których liczebność przekracza 1% populacji krajowej: nurogęś Mergus merganser (38–62 pary), brodziec piskliwy Actitis hypoleucos (26–37), mewa czarnogłowa Ichthyaetus melanocephalus (1–2), mewa siwa Larus canus (5–8), rybitwa rzeczna Sterna hirundo (70–100), rybitwa białoczelna Sternula albifrons (11–20), bączek Ixobrychus minutus (12–17) i brzegówka Riparia riparia (3650–4350 norek). Zagęszczenie populacji brzegówki było wysokie w skali kraju, a zagęszczenie nurogęsia i brodźca piskliwego wysokie w skali regionu Polski płd.-wsch. Na uwagę zasługuje gniazdowanie w granicach Karpat mewy czarnogłowej, mewy siwej, rybitwy białoczelnej, ślepowrona Nycticorax nycticorax, zielonki Zapornia parva oraz podróżniczka Luscinia svecica. Dla wymienionych gatunków dolina Dunajca stanowi obecnie jedyne lub jedno z nielicznych miejsc gniazdowania w polskich Karpatach. Uzyskane wyniki wskazują, że ze względu na liczebność trzech gatunków kwalifikujących – rybitwy białoczelnej, bączka i brzegówki – fragment doliny Dunajca między Gołkowicami a Żabnem spełnia kryteria ostoi ptaków o znaczeniu międzynarodowym (IBA). Wnioskujemy o powołanie tu obszaru specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 „Dolina Środkowego Dunajca” – co ułatwiłoby ochronę ptaków wodno-błotnych.
Słowa kluczowe: Karpaty, Małopolska, ptaki wodne, rzeka
