Mateusz Albrycht, Michał Ciach
Ornis Polonica 2013, 54: 247–256
https://doi.org/10.12657/ornis.2013.4.2
Abstrakt: Największa różnorodność gatunkowa ptaków zwykle obserwowana jest przy umiarkowanym stopniu urbanizacji terenu, a obecność zieleni miejskiej ma silny wpływ na skład gatunkowy i liczebność awifauny. Celem pracy było określenie składu jakościowego i ilościowego awifauny lęgowej Cmentarza Rakowickiego w Krakowie oraz jej porównanie z wynikami z roku 1974. Po upływie blisko czterech dekad zagęszczenie ptaków lęgowych zmniejszyło się z 57,9 par/10 ha do 48,4 par/10 ha. Z zespołu ubyło 9 gatunków związanych z terenami rolniczymi, natomiast przybyło 5 gatunków związanych ze środowiskiem leśnym. Gatunkami, których liczebność wzrosła najbardziej były grzywacz Columba palumbus, kwiczoł Turdus pilaris, rudzik Erithacus rubecula, zięba Fringilla coelebs, szpak Sturnus vulgaris, modraszka Cyanistes caeruleus oraz kowalik Sitta europaea. Spadek liczebności lub ustąpienie zanotowano u gatunków uznawanych za urbanizujące się: wróbla Passer domesticus, mazurka Passer montanus, kulczyka Serinus serinus, dzwońca Chloris chloris oraz zaganiacza Hippolais icterina. Wzrost liczebności gatunków związanych z obszarami zadrzewionymi wynikał prawdopodobnie ze wzrostu wysokości i wieku drzewostanu oraz zwiększenia się liczby dziupli. Za spadek liczebności części gatunków, głównie związanych z terenami otwartymi i zakrzewieniami, przypuszczalnie odpowiadały spadek powierzchni terenów otwartych (trawników), zmniejszenie liczby krzewów, modernizacja kaplicy oraz postępująca urbanizacja otoczenia cmentarza prowadząca do jego izolacji od podmiejskich terenów rolniczych.
Słowa kluczowe: awifauna lęgowa, cmentarze, środowiska zurbanizowane, urbanizacja, zieleń miejska
