Arkadiusz Sikora, Łukasz Ławicki, Jarosław K. Nowakowski, Przemysław Żurawlew
Ornis Polonica 2015, 56: 253–274
https://doi.org/10.12657/ornis.2015.4.0
Abstrakt: W opracowaniu scharakteryzowano występowanie drozda obrożnego Turdus torquatus w północnej i środkowej części Polski (powyżej równoleżnika 51°30’ N). W XIX wieku najprawdopodobniej pojawiał się znacznie częściej niż współcześnie. W latach 1950–2014 odnotowano 171 razy 227 ptaków, jednak dopiero od roku 1980 spotykany był prawie corocznie. Liczba stwierdzonych ptaków była bardzo zmienna w poszczególnych latach. Najliczniej rejestrowany w latach 2010–2014 (43% ptaków). Systematycznie prowadzone odłowy wykazują spadek liczby chwytanych ptaków w ostatnim półwieczu (16 os. w dekadzie 1961–1970 i 2 os. w dekadzie 2005–2014). Najczęściej gatunek obserwowano na Pobrzeżach Bałtyku (74% ptaków; N=168). W pozostałej części Polski stwierdzany bardzo nielicznie: śródlądzie Pomorza – 9 os., Kujawy, Podlasie i Wielkopolska – po 12 os., Mazowsze i Ziemia Lubuska – po 5 os. oraz Ziemia Łódzka – 4 os. Obserwowany we wszystkich miesiącach oprócz stycznia, lipca i sierpnia. Najliczniej spotykany wiosną (78% ptaków; N=178), następnie jesienią (19%; N=42) i wyjątkowo zimą (3%; N=7). Wiosną przelot drozda obrożnego odbywał się głównie w kwietniu z wyraźnym szczytem w trzeciej dekadzie. Część ptaków, głównie samic, stwierdzano również w maju. Odnotowywano systematyczne przyśpieszenie przelotu wiosennego (2,7 dnia na każde dziesięciolecie). Jesienią większość ptaków obserwowano w październiku (83% osobników spotkanych jesienią), jednak bez wyraźnego szczytu. Drozdy obrożne najczęściej notowano w krajobrazie otwartym (użytki zielone i pola) – 65% osobników i 58% stwierdzeń. Kolejnymi siedliskami były zadrzewienia, aleje i parki, ponadto ugory i nieużytki oraz ogrody i sady (łącznie 27% osobników, 32% stwierdzeń). W 146 stwierdzeniach (85%) obserwowano pojedyncze osobniki, natomiast grupki 2–10 os. widziano 25 razy (15% wszystkich stwierdzeń). Wśród 159 os. z oznaczoną płcią, samce i samice stanowiły odpowiednio 74% i 26%. Na Pomorzu udział samców był niższy (72%; N=104) niż w pozostałej części nizinnej Polski (91%; N=32). Wśród 23 ptaków schwytanych na wybrzeżu udział samców wynosił 61%, a samic 39%. Wiosną samce pojawiały się wcześniej niż samice. Wśród 74 samców oznaczonych do podgatunku wszystkie wykazywały cechy północnej formy.
Słowa kluczowe: podgatunek Turdus t. torquatus, północna i środkowa Polska, struktura płciowa, wędrówki, zimowanie
