Rafał Bobrek, Tomasz Wilk, Aleksandra Pępkowska-Król
Ornis Polonica 2017, 58: 143–159
https://doi.org/10.12657/ornis.2017.3.0
Abstrakt: W pracy omówiono parametry przelotu żurawia Grus grus przez polską część Karpat i oceniono wpływ pogody na intensywność migracji. Obserwacje prowadzono jesienią (2011–2013) i wiosną (2015), w odpowiednio 28 i 12 punktach obserwacyjnych rozmieszczonych w całym regionie. Migracja koncentrowała się we wschodniej części regionu, a jesienią niewielki, choć wyraźny przelot miał miejsce również na zachodzie regionu. Wiosną wędrówka trwała przynajmniej 43 dni (8.03–19.04), a średnio na punkt przypadało 33,9 migrujących os./10 h obserwacji. Stado liczyło przeciętnie 61,9 (Me=53) os., a największe 292 os. Żurawie migrowały niemal wyłącznie w kierunku N i NE. Jesienią wędrówka trwała ok. 80 dni (24.08–11.11), a przelot był mniej intensywny – średnio15,6 os./10 h obserwacji. Przeciętne stado liczyło 28,9 (Me=24) os., a największe 222 os. Ptaki migrowały głównie na S i SW, a w punktach położonych w zachodniej części regionu głównie na W. Kulminacja wędrówki miała miejsce w godzinach południowych (wiosna) lub późnym popołudniem (jesień). Wiosenny szczyt przelotu miał miejsce w połowie marca, a jesienny w ostatniej dekadzie września. W porównaniu do danych z lat 1960. i 1980. oba terminy kulminacji wędrówki przypadły wcześniej, a okres przelotu jesiennego wydłużył się w wyniku przyśpieszenia terminu jego początku. Jesienią ptaki preferowały dobrą widoczność i wiatr o umiarkowanym nasileniu. Aż 69,2% stad wiosną i 87,6% jesienią migrowało lotem aktywnym.
Słowa kluczowe: bariera wędrówkowa, dynamika i fenologia przelotu, góry, warunki pogodowe
