Przemysław Wylegała, Paweł Czechowski, Andrzej Batycki, Sławomir Rubacha, Michał Barcz, Mateusz Gutowski, Damian Ostrowski, Michał Przystański, Alicja Dubicka-Czechowska, Arkadiusz Sikora
Ornis Polonica 2025, 66: 1-15
https://doi.org/10.12657/ornis.2025.1.1
Abstrakt: W lipcu 2024 przeprowadzono inwentaryzację gniazd bociana białego Ciconia ciconia na obszarze 1 742 km2 dolnego odcinka Warty i doliny Noteci. Obszar badań został wyznaczony w oparciu o siatkę kwadratów o boku 1 × 1 km i podzielony na 5 odcinków: Dolina Dolnej Warty (DDW), Dolina Dolnej Noteci (DDN), dolina Noteci od Drezdenka do Wielenia (DNDW), Nadnoteckie Łęgi (NŁ) i Dolina Środkowej Noteci (DŚN). Łącznie na inwentaryzowanym obszarze odnotowano 754 gniazda, w tym 619 zasiedlonych przez pary, a średnie zagęszczenie wynosiło 35,5 par/100 km2. Najwyższe zagęszczenie odnotowano na odcinkach DDN i NŁ (49,3 i 54,0 pary/100 km2), a najniższe na odcinku DŚN (17,6 par/100 km2). Zasiedlone gniazda stwierdzono na 431 powierzchniach 1 × 1 km (24,7% wszystkich kwadratów), na których odnotowano od 1 do 8 par. Dominowały gniazda z 3 i 2 młodymi (43,7 i 32,3% gniazd z młodymi). Najwyższy odsetek gniazd z 4 młodymi (21%) stwierdzono na odcinku DŚN z najniższym zagęszczeniem populacji, a najniższy (7,4%) na odcinku NŁ z najwyższym zagęszczeniem. Stwierdzono 4 skupienia par lęgowych (tj. min. 5 zajętych gniazd, położonych ≤ 200 m od siebie) liczące od 6 do 10 par. Średnia wielkość lęgu wyniosła 2,39 odchowanego młodego na parę oraz 2,68 młodego na parę z udanym lęgiem. Zajęte gniazda najczęściej zlokalizowane były na słupach (92,9%), głównie słupach energetycznych z platformami (74,0%). Wskaźniki reprodukcji par na słupach energetycznych z platformami były wyższe od gniazd na słupach bez platform. Najwyższą liczebność gatunek osiągał w rejonach z mozaiką siedlisk (odcinki DDW i DDN) oraz w rejonach z dużym udziałem pastwisk (odcinek NŁ). W ostatnich kilkunastu latach wykazano wyraźny wzrost populacji bociana białego w dolinie dolnej Warty oraz stabilność lub niewielki wzrost w dolinie Noteci. Badany obszar jest najważniejszą ostoją gatunku w zachodniej Polsce oraz jedną z kluczowych w skali kraju, skupiając 1,2% populacji krajowej.
Słowa kluczowe: bocian biały, dolina Noteci, dolina Warty, liczebność, parametry populacji, trendy, zagęszczenie, zmiany liczebności
