Dominik Marchowski, Zbigniew Kajzer, Marcin Sołowiej, Sebastian Michałowski, Michał Barcz, Michał Jasiński, Miłosz Kowalewski, Anna Malecha, Maciej Przybysz, Tomasz Rek, Marcin Sidelnik, Maciej Sobieraj, Paweł Stańczak, Łukasz Jankowiak
Ornis Polonica 2023, 64: 273–287
https://doi.org/10.12657/ornis.2023.4.2
Abstrakt: W czasie prowadzonych w latach 2021–2023 obserwacji ptaków w okresie lęgowym i wędrówkowym na dwóch sztucznych wyspach (Brysnej i Śmieckiej) na Zalewie Szczecińskim wykryto na nich największą w Polsce kolonię lęgową szablodziobów Recurvirostra avosetta. Liczyła ona 14 par w roku 2022 na wyspie Brysnej, a w roku 2023 już 25 p. (20 p. na Brysnej i 5 p. na Śmięckiej). Najwyższa stwierdzona jednorazowo liczebność szablodziobów (ad., juv. i pull.) w roku 2022 wyniosła 64 os., a w roku 2023 – 118 os. Wyspy były też miejscem gniazdowania kilku innych rzadkich i/lub zagrożonych gatunków ptaków, w tym: ohara Tadorma tadorna (15 p. w 2023), rybitwy białoczelnej Sternula albifrons (21 p. w 2021), rybitwy rzecznej Sterna hirundo (390 p. w 2023), dwóch gatunków sieweczek: obrożnej Charadrius hiaticula (13 p. w 2023) i rzecznej Ch. dubius (25 p. w 2023) oraz mewy czarnogłowej Ichthyaetus melanocephalus (1 p. w 2023). W latach 2022–2023 w okresie lęgowym na wyspach zaobrączkowano 53 szablodzioby (5 ad. i 48 pull./juv.). Uzyskano 37 wiadomości powrotnych od 18 os., głównie z okolic Morza Wattowego (16); najdalsze dwie wiadomości pochodzą z Płw. Iberyjskiego z okolic Murcji w Hiszpanii (2 090 km od Brysnej). Ptaki oznakowane transmiterami GPS-GSM były obecne na wybrzeżach Morza Wattowego, wyspy Rugii, Jez. Nezyderskiego oraz lagunach północnego Adriatyku we Włoszech. Utrzymanie atrakcyjności sztucznych wysp dla rzadkich i zagrożonych gatunków ptaków wodnych wymaga prowadzenia czynnych działań ochronnych, w tym regularnego usuwania roślinności w celu powstrzymania sukcesji i zachowania otwartych siedlisk. Istotne jest również ograniczenie penetracji tego miejsca przez ludzi (m.in. turystów uprawiających sporty wodne) oraz monitoring i ewentualne ograniczenie liczebności drapieżników i innych zwierząt zagrażających gniazdującym ptakom.
Słowa kluczowe: kompensacja bioróżnorodności, kompensacja przyrodnicza, lęgowe Charadriiformes, ochrona czynna ptaków wodnych, strategie ochrony ptaków, zarządzanie siedliskami ptaków wodnych
