Łukasz Krajewski
Ornis Polonica 2018, 59: 250–263
https://doi.org/10.12657/ornis.2018.4.1
Abstrakt: Na obszarze Natura 2000 Ostoja Biebrzańska PLB200006 w dniach 1.–11.05.2018 przeprowadzono inwentaryzację cyranki Spatula querquedula i płaskonosa S. clypeata. Liczenia wykonano na 41 powierzchniach próbnych o wielkości 1 km2 wylosowanych w dwóch warstwach – siedliskach optymalnych (21 powierzchni) i suboptymalnych (20). Stwierdzono na nich łącznie 117 samców cyranki i 95 samców płaskonosa, z czego jako ekwiwalent pary lęgowej zaklasyfikowano odpowiednio 107 i 77 samców. Liczebność cyranki w Ostoi Biebrzańskiej została oszacowana na 760 samców (95% PU: 480–1040), a płaskonosa na 490 samców (95% PU: 220–760). Zmiany struktury socjalnej od pierwszej dekady kwietnia do pierwszej dekady czerwca sugerują, że pierwsza dekada maja jest optymalnym terminem liczenia tych gatunków. W porównaniu do danych z lat 1976–1980 liczebność cyranki spadła o około 60%, natomiast w przypadku płaskonosa nie zaobserwowano trendu spadkowego. Rzeczywistą wielkość zmian liczebności trudno jednak ocenić, ze względu na niepewność co do zastosowanych w przeszłości metod oceny wielkości populacji. Spadek liczebności cyranki i stabilna liczebność płaskonosa są zgodne z ich ogólnoeuropejskimi trendami liczebności. Za negatywny trend liczebności cyranki najprawdopodobniej odpowiadają głównie czynniki oddziaływujące na afrykańskich zimowiskach, a w mniejszym stopniu zjawiska zachodzące na lęgowiskach, takie jak: zmniejszanie się zasięgu wiosennych rozlewisk Biebrzy na skutek ocieplania się klimatu i zaniechanie wypasu oraz koszenia na części nadrzecznych łąk.
Słowa kluczowe: Biebrza, cyranka, doliny rzeczne, płaskonos, trendy liczebności