Liczebność, zachowania łowieckie i preferencje żerowiskowe ptaków szponiastych Accipitriformes i sokołowych Falconiformes zimujących w krajobrazie rolniczym Kotliny Sandomierskiej

Konrad Krasoń, Jerzy Michalczuk

Ornis Polonica 2019, 60: 269–284

https://doi.org/10.12657/ornis.2019.4.2

Abstrakt: Zimą 2015/2016 w Kotlinie Sandomierskiej oceniono liczebność, zachowania łowieckie i preferencje żerowiskowe ptaków szponiastych Accipitriformes i sokołowych Falconiformes. Stwierdzono zimowanie ośmiu gatunków ptaków. Najwyższe średnie zagęszczenia osiągnęły myszołów zwyczajny Buteo buteo (15,5 os./10 km2), myszołów włochaty B. lagopus (1,0 os./10 km2) i pustułka Falco tinnunculus (2,5 os./10 km2). Oba gatunki myszołowów liczniej notowano w grudniu niż w pozostałych miesiącach badań, a liczebność pustułki w badanym okresie była względnie stała. Wymienione gatunki najczęściej spotykano czatujące (odpowiednio 74,5, 56,0 i 41,9% obserwacji). Myszołowy zwyczajne i włochate wykorzystywały w tym celu przeważnie drzewa (31,8 i 21,4%) i powierzchnię gruntu (33,3 i 64,3%), a pustułka głównie słupy i linie napowietrzne (43,5%). Ptaki najczęściej żerowały samotnie – odpowiednio 70,1, 63,2 i 83,7% obserwacji myszołowa zwyczajnego, włochatego i pustułki. Zgrupowania złożone z dwóch osobników notowano rzadziej (22,8%), a największy ich udział obserwowano w grudniu i 2. połowie lutego. Dla ptaków drapieżnych zimujących w krajobrazie rolniczym Kotliny Sandomierskiej ważna była mozaika agrocenoz zawierających znaczny udział ściernisk, łąk i pastwisk oraz luźnych zadrzewień, które są wykorzystywane przez ptaki jako czatownie. Choć myszołów zwyczajny i pustułka często żerowały przy szlakach komunikacyjnych, to na występowanie ptaków drapieżnych negatywnie może wpływać obecność zabudowy mieszkaniowej, jak również ozimin i zaoranych gruntów.

Słowa kluczowe: krajobraz rolniczy, okres poza lęgowy, preferencje siedliskowe, szponiaste, zachowania żerowiskowe