Lęgowe ugrupowanie awifauny trzcinowisk i cenne gatunki siedlisk łąkowych pól irygacyjnych we Wrocławiu

Grzegorz Orłowski, Waldemar Górka

Ornis Polonica 2010, 51: 77–92

https://doi.org/10.12657/ornis.2010.2.0

Abstrakt: W pracy przedstawiono wyniki badań awifauny zamieszkującej trzcinowiska i obszary łąkowe położone w obrębie pól irygacyjnych we Wrocławiu – ostoi ptaków o randze międzynarodowej (IBA) w Polsce. W 91 trzcinowiskach o łącznej powierzchni 159,5 ha (zakres 0,018–29,30 ha) najbardziej rozpowszechnionym gatunkiem był trzcinniczek Acrocephalus scirpaceus (frekwencja 90,1%); ze względu na trudności metodyczne i wielkość trzcinowisk nie było możliwe jednak ustalenie jego bezwzględnej liczebności. W dalszej kolejności (według malejącej liczebności obliczonej na podstawie łącznej maksymalnej liczby samców we wszystkich płatach trzcin) znalazły się: rokitniczka A. schoenobaenus (286 terytoriów; frekwencja 70,3%), potrzos Emberiza schoeniclus (154; 85,7%), łozówka A. palustris (116; 57,1%), trzciniak A. arundinaceus (107; 53,8%), podróżniczek Luscinia svecica (68; 37,4%), brzęczka Locustella luscinioides (40; 19,8%), wodnik Rallus aquaticus (39; 22,0%) oraz świerszczak L. naevia (39; 35,2%). Ograniczenie liczby pokosów na łąkach, jakie miało miejsce w latach 2000. w porównaniu z latami 1990. najprawdopodobniej przyczyniło się do wzrostu liczebności derkacza Crex crex i przepiórki Coturnix coturnix. W latach 2000. spadła natomiast liczebność czajki Vanellus vanellus i krwawodzioba Tringa totanus. Z omawianego obszaru zupełnie zniknął rycyk Limosa limosa, co najprawdopodobniej związane jest zarówno z pojawieniem się wyższej roślinności będącej skutkiem ograniczenia liczby pokosów i zmniejszenia się powierzchni łąk zalewanych ściekami. Liczebność populacji niektórych gatunków ptaków wodno-błotnych zamieszkujących obszar pól irygacyjnych (np. wodnika, rokitniczki, trzciniaka, podróżniczka i brzęczki) należy do jednych z największych w skali Śląska, co sprawia, iż na terenie tym powinien być zachowany dotychczasowy sposób użytkowania.