Jesienna migracja ptaków szponiastych Accipitriformes i sokołowych Falconiformes w polskiej części Karpat

Tomasz Wilk, Rafał Bobrek, Aleksandra Pępkowska-Król

Ornis Polonica 2018, 59: 1–16

https://doi.org/10.12657/ornis.2018.1.0

Abstrakt: W latach 2011–2013 prowadzono badania jesiennej migracji ptaków szponiastych Accipitriformes i sokołowych Falconiformes w polskiej części Karpat, wykonując 488 kontroli na 28 punktach. Łącznie odnotowano 7061 osobników migrujących, średnio 14,4 os./punkt/kontrolę, choć maksymalne dzienne liczebności były niekiedy znacznie wyższe, przekraczające 100 os./punkt. Średnio nad jednym punktem migrowało w sezonie (wyliczony całkowity wolumen przelotu) 1494 os. (SD=843). Najintensywniejszy przelot notowano w punktach położonych na zachodzie regionu, lokalnie również w części wschodniej. Dwa najliczniejsze gatunki to myszołów Buteo buteo (64,1% ugrupowania) oraz krogulec Accipiter nisus (13,7%), a próg 3% udziału w zespole przekroczyły orlik krzykliwy Clanga pomarina, błotniak stawowy Circus aeruginosus i pustułka Falco tinnunculus. Główny przelot przypadał na wrzesień i październik, ze szczytem liczebności pomiędzy 10. a 30.10. Migrujące ptaki leciały z reguły pojedynczo (74,0% obserwacji), lub w niewielkich grupach 2–5 os. (23,4%). Większość ptaków migrowała na południe (40,8% os.) lub południowy zachód (27,1%). Uzyskane wyniki wskazują na regularny przelot ptaków szponiastych i sokołowych przez obszar polskich Karpat. Intensywność przelotu w porównaniu z polskim wybrzeżem morskim jest z reguły niska lub umiarkowana, jednak w kilku lokalizacjach osiąga wysokie wartości – ponad 3 000 os./sezon. Polska część Karpat jest zbyt niskim pasmem górskim, aby wyraźnie kanalizować przelot tej grupy ptaków, choć prawdopodobnie ptaki lokalnie dopasowują trasy przelotu do topografii terenu.

Słowa kluczowe: Karpaty, Polska, szponiaste i sokołowe, wędrówki