Marcin Przymencki, Klaudia Litwiniak, Jacek Betleja, Grzegorz Neubauer, Mateusz Ledwoń, Łukasz Bednarz, Jakub Szymczak, Marcin Sidelnik, Paweł Grochowski, Joanna Pomorska-Grochowska, Paweł Kołodziejczyk, Juliusz Pietrasik, Tadeusz Stawarczyk
Ornis Polonica 2022, 63: 1–11
https://doi.org/10.12657/ornis.2022.1.1
Abstrakt: Mewa białogłowa Larus cachinnans zaczęła gniazdować w Polsce na początku lat 80. XX w. Od 1989 gatunek ten gniazduje w kraju corocznie, ale jak dotąd nie przeprowadzono kompletnego cenzusu populacji lęgowej. By scharakteryzować trend, zebraliśmy dane dotyczące liczebności i rozmieszczenia lęgowych mew białogłowych do 2020 roku od obserwatorów z całego kraju. W roku 2021 zorganizowaliśmy cenzus, mający na celu najbardziej kompletną ocenę liczebności populacji. W roku 2021 stwierdzono w Polsce gniazdowanie 5554 par w 44 miejscach. W poszczególnych miejscach gniazdowało od 1 do 1924 par. Prawie 91% par było skoncentrowanych w 9 dużych koloniach, liczących >100 par. W 21 miejscach stwierdzono do 10 par, a w 10 z nich gniazdowały tylko pojedyncze pary. 66% miejsc lęgowych było zlokalizowanych w południowej części kraju, ale coraz więcej par zasiedla nowe miejsca, m.in. na Pojezierzu Gnieźnieńskim. Średni roczny przyrost populacji w latach 1989–2021 został oszacowany na 14,8% (95% przedział ufności: 12,3–17,3%). Jest on najsilniejszym wzrostem stwierdzonym wśród wszystkich gniazdujących w Polsce ptaków. Przewidujemy, że liczebność mewy białogłowej w Polsce może nadal rosnąć z uwagi na liczne, nadal niezasiedlone, optymalne dla tego gatunku miejsca lęgowe, szczególnie w północnej i zachodniej części kraju. Ten spektakularny wzrost ma przypuszczalnie swoje źródła także w dostępności do składowisk odpadów komunalnych będących ważnym źródłem pokarmu, co może wpływać na wysoką produktywność gatunku oraz przeżywalność populacji. Wzrost liczebności populacji lęgowej mewy białogłowej jest dobrym przykładem wielkoskalowych zmian w populacjach ptaków w okresie antropocenu w Europie.
Słowa kluczowe: Larus cachinnans, liczebność, mewa białogłowa, pary lęgowe, rozmieszczenie, trendy
