Michał Budka, Paweł Ręk, Tomasz S. Osiejuk, Krzysztof Jurczak
Ornis Polonica 2012, 53: 165–174
https://doi.org/10.12657/ornis.2012.3.0
Abstrakt: Badania nad rozmieszczeniem i liczebnością derkacza przeprowadzono w latach 2007–2011 na obszarze 12 lokalizacji w Polsce. Jednokrotnie skontrolowano 238 kwadratów sieci UTM o wymiarach 1×1 km spełniających następujące kryteria: (1) każdy potencjalny samiec mógł być usłyszany z odległości mniejszej niż 500 m, (2) czas przebywania obserwatora w kwadracie był dłuższy niż 40 minut. Łącznie wykryto 441 odzywających się samców derkacza. Ptaki zasiedlały głównie łąki i nieużytki, sporadycznie spotykane były na polach, pastwiskach i w uprawach leśnych. Średnie zagęszczenia ptaków w odniesieniu do powierzchni siedlisk potencjalnych w obrębie lokalizacji wahały się od 1,3 do 6,6 odzywających się samców/1 km². Jednak lokalne zagęszczenia były znacznie wyższe, sięgając 10–25 samców/1 km². Średnia odległość do najbliższego sąsiada w całej badanej populacji wynosiła 316 m, jednak aż 67% osobników posiadało najbliższego sąsiada w przedziale odległości 50–300 m. W zasięgu słyszalności ptaka, przyjętym tu jako 1 km, znajdowało się średnio 6 samców. Osobniki pojedyncze notowane były zaledwie w niespełna 4% przypadków. Uzyskane wyniki wskazują, że w odpowiednich warunkach siedliskowych derkacz może osiągać wysokie zagęszczenia, zarówno na północy, w centrum i południu kraju. Zaobserwowano również tendencję do tworzenie przez samce luźnych grup, składających się z kilku–kilkunastu osobników, nawet w rozległych, jednorodnych fragmentach siedlisk. Najprawdopodobniej takie zachowanie samców zwiększa szansę znalezienia samicy i związane jest z nierównomiernym rozmieszczeniem samic.
