Łukasz Ławicki, Jan Lontkowski, Przemysław Wylegała, Piotr Zieliński
Ornis Polonica 2013, 54: 1–11
https://doi.org/10.12657/ornis.2013.1.0
Abstrakt: W pracy opisano wymieranie populacji lęgowej błotniaka zbożowego Circus cyaneus w Polsce w ciągu ostatnich 20 lat. Ze względu na jego lokalne i bardzo nieliczne występowanie z analizy wykluczono obserwacje pojedynczych ptaków i uwzględniono tylko przypadki gniazdowania pewnego i prawdopodobnego. W latach 90. XX wieku błotniak zbożowy gniazdował w Polsce skrajnie nielicznie. W okresie tym stwierdzono tylko kilkanaście pewnych lęgów, głównie w rejonie Zalewu Szczecińskiego, w okolicach Leszna, na Bagnach Biebrzańskich i Lubelszczyźnie. Pozostałe stanowiska rozproszone na całym niżu zajmowane były najczęściej efemerycznie. Na początku lat 90. krajowa populacja liczyła jeszcze około 20–25 par, zmniejszając się do ok. 10 par w połowie tej dekady, podczas gdy pod jej koniec gniazdowało w Polsce nie więcej niż 5 par błotniaka zbożowego. Oceny liczebności gatunku dla lat 90. ubiegłego wieku podawane w „Polskiej czerwonej księdze zwierząt” i „Awifaunie Polski” były zbyt optymistyczne i wynikają z sumowania liczby par i stanowisk ze zbyt długiego okresu. Ostatni pewny lęg tego gatunku w kraju stwierdzono w roku 1999 pod Tomaszowem Lubelskim. W latach 2000–2011 nie potwierdzono już jego gniazdowania w Polsce, stwierdzono tylko 7 prawdopodobnych lęgów: w Poleskim PN, na Bagnach Biebrzańskich, w dolinach Warty, Noteci i Omulwi oraz nad Jez. Czeszewskim. Zanikanie populacji lęgowej błotniaka zbożowego w Polsce wpisuje się w sytuację tego gatunku w Europie, gdzie w większości krajów zanotowano wyraźny spadek jego liczebności w ostatnich dekadach.
