Andrzej Węgrzynowicz
Ornis Polonica 2013, 54: 225–236
https://doi.org/10.12657/ornis.2013.4.0
Abstrakt: W pracy podjęto próbę określenia zmian liczebności wróbla Passer domesticus w miastach Polski od lat 60. XX wieku do pierwszej dekady XXI w. na podstawie opublikowanych danych. Praca przedstawia wieloletnie dane z powierzchni badawczych, bezpośrednio ilustrujące zmiany liczebności lęgowej wróbla oraz analizę porównawczą jego średnich zagęszczeń w kolejnych dekadach. Do wyliczenia średnich zagęszczeń wykorzystano dane z 294 powierzchni badawczych (o łącznej pow. 50,6 km²) w 34 miastach Polski, reprezentujących dwa typy środowisk miejskich: osiedla mieszkaniowe i środowiska parkowe (parki, cmentarze, skwery). Frekwencja występowania wróbla w osiedlach nie zmieniła się w ciągu lat (stwierdzany był jako gatunek lęgowy na 98–100% powierzchni w poszczególnych okresach). Jego średnie zagęszczenia w tym środowisku w latach 1960–1979, 1980–1989 i 1990–1999 wyniosły 57,3–84,2 pary/10 ha, natomiast na początku XXI wieku były już wyraźnie niższe (18,5 pary/10 ha). W środowiskach parkowych frekwencja występowania wróbla spadła z 62–76% w latach 1960–1999 do 34% na początku XXI wieku, a średnie zagęszczenia wyniosły odpowiednio 5,5–9,1 par/10 ha i 1,4 pary/10 ha. Wieloletnie dane z izolowanych powierzchni badawczych w obu środowiskach w większości potwierdzają wyniki porównawczych analiz zagęszczeń. Uzyskane wyniki wskazują, że wyraźny spadek liczebności wróbla w miastach Polski rozpoczął się na przełomie XX i XXI wieku i trwa do chwili obecnej. Pewne sygnały regresu jego populacji zaczęły pojawiać się jednak już wcześniej, a proces ten mógł mieć zróżnicowany początek i przebieg w poszczególnych miastach.
Słowa kluczowe: Passer domesticus, spadek liczebności, środowisko miejskie, wróbel
