Rafał Bobrek, Tomasz Wilk, Aleksandra Pępkowska-Król
Ornis Polonica 2018, 59: 89–106
https://doi.org/10.12657/ornis.2018.2.0
Abstrakt: W pracy omówiono występowanie kormorana Phalacrocorax carbo na 12 głównych akwenach polskiej części Karpat w okresie sierpień–marzec oraz parametry jego wiosennej i jesiennej migracji w regionie. Porównano przydatność metody wizualnego monitoringu migracji w 19 wybranych punktach i liczeń zgrupowań ptaków obecnych na zbiornikach wodnych, do charakteryzowania dynamiki migracji. Wyniki obserwacji przelotu, jak i liczenia na zbiornikach, wskazują na wyższe liczebności kormoranów w zachodniej i środkowej części regionu. Wiosenna kulminacja przelotu miała miejsce w 2. i 3. dekadzie marca. W pojedynczym punkcie notowano wiosną średnio 4,9 os./10 h obserwacji, przeciętne stado liczyło 13,4 os. (SD=19,5; Me=5), a największe 80 os. Aż 97% kormoranów migrowało wiosną na północ lub północny wschód. Jesienią przelot był bardziej nasilony – średnio 5,8 os./10 h obserwacji. Przeciętne stado liczyło w tym okresie 14,1 os. (SD=17,4, Me=7), a największe 80 os. Wystąpiły dwa szczyty przelotu – w 2. dekadzie października i 1. dekadzie listopada, a 84% ptaków migrowało na południe lub południowy zachód. Najmniej kormoranów rejestrowano na zbiornikach w sierpniu (ok. 160 os.), a najwięcej w październiku (blisko 880 os.). Zimowe minimum (ok. 210 os.) wystąpiło w lutym i zbiegało się z maksymalnym rozwojem pokrywy lodowej. Liczba obserwowanych kormoranów malała wraz ze wzrostem stopnia zlodzenia na badanych zbiornikach. Okres wyraźnej wędrówki i zimowania kormoranów w regionie objął około 7 miesięcy, pomiędzy 3. dekadą września a 1 dekadą kwietnia. Dynamiki liczebności uzyskane podczas liczeń w punktach i na zbiornikach wodnych były podobne pod względem położenia minimum i maksimum przelotu. Comiesięczne liczenia na zbiornikach nie wykryły jednak krótkotrwałych zmian nasilenia przelotu, zarejestrowanych podczas liczeń z punktów. Dlatego w miejscach przestrzennej koncentracji przelotu kormorana wyniki bezpośredniego, wizualnego monitoringu jego migracji stanowią cenne uzupełnienie danych zebranych podczas kontroli akwenów.
Słowa kluczowe: góry, kormoran Phalacrocorax carbo, liczenia zimowe, monitoring przelotu, wędrówka dzienna, zbiorniki zaporowe
