Michał Adamowicz
Ornis Polonica 2019, 60: 169–180
https://doi.org/10.12657/ornis.2019.3.0
Abstrakt: Grzebiące Galliformes są obecnie jedną z najbardziej zagrożonych grup ptaków w Polsce. Działalność człowieka, powodująca silne przekształcenie i zubożenie środowiska oraz uproszczenie struktury krajobrazu, należy do głównych przyczyn spadku ich liczebności. Jednym z najszybciej zanikających gatunków w Polsce jest cietrzew Lyrurus tetrix, którego liczebność spadła w ciągu ostatnich 40 lat z niemal 40 000 do około 300–400 osobników. Aby zachować ten gatunek konieczna jest jego efektywna ochrona. Z tego względu szczególnie istotne jest precyzyjne określenie kluczowych elementów środowiska preferowanych przez cietrzewie w ciągu roku. W niniejszych badaniach dokonano analizy sezonowej zmienności preferencji siedliskowych cietrzewia w jednej z ostatnich nizinnych ostoi tego gatunku w Środkowej Europie, jaką stanowi Kotlina Biebrzańska. Wyniki wskazują, że cietrzew wymaga obecności (i) rozległych, najlepiej podmokłych, terenów otwartych wykorzystywanych przez niego jako wiosenne areny tokowisk i jesienne żerowiska, (ii) terenów względnie suchych, dogodnych do składania lęgów, wodzenia piskląt oraz pierzenia – zwłaszcza w okresie lęgowym i latem oraz, w mniejszym stopniu, w okresie pozalęgowym – jesienią, a także (iii) młodych drzewostanów stanowiących zimą podstawowe miejsce żerowania.
Słowa kluczowe: cietrzew, okresy fenologiczne, preferencje siedliskowe, sezonowa zmienność, zagrożenia