Wiesław Lenkiewicz, Beata Orłowska, Tadeusz Stawarczyk, Grzegorz Neubauer, Bartosz Smyk
Ornis Polonica 2021, 62: 259–292
https://doi.org/10.12657/ornis.2021.4.1
Abstrakt: W opracowaniu przedstawiono zmiany w awifaunie lęgowej doliny Baryczy zarejestrowane w ciągu ostatnich 25–30 lat. Określono trendy liczebności dla 19 gatunków ptaków występujących na Stawach Milickich, będących największym w Polsce kompleksem rybnych stawów hodowlanych (ok. 6 500 ha). Spośród gatunków o dobrze poznanych zmianach liczebności trend wzrostowy odnotowano dla 15 gatunków, trend spadkowy stwierdzono u 13 gatunków, 4 gatunki charakteryzowały fluktuacje liczebności bez wyraźnego trendu, a 8 gatunków gniazdowało tylko sporadycznie lub wyjątkowo. Najsilniejsze trendy wzrostowe odnotowano dla trzech gatunków: łabędzia krzykliwego Cygnus cygnus, podgorzałki Aythya nyroca i rybitwy białowąsej Chlidonias hybrida, których populacje mają jednocześnie duże znaczenie ogólnopolskie (odpowiednio stanowią 20,5%, 29,7% i 23,5% populacji krajowej). Populacje dwóch gatunków – rybitwy rzecznej Sterna hirundo i perkoza rdzawoszyjego Podiceps grisegena, stanowią po ok. 10% populacji krajowej, a dla dalszych 8 gatunków udział ten wynosi 5–10%. Wśród gatunków o trendach spadkowych wyróżniają się dwie grupy. Spadek liczebności gatunków związanych z trzcinowiskami takich jak bąk Botaurus stellaris, błotniak stawowy Circus aeruginosus, łyska Fulica atra i zielonka Zapornia parva, wynika najprawdopodobniej z rosnącej presji ssaków drapieżnych – wizona amerykańskiego Mustela vison, jenota Nyctereutes procyonoides, lisa Vulpes vulpes, wydry Lutra lutra, ostatnio także szopa pracza Procyon lotor, a także degradacji części trzcinowisk. Drugą grupę gatunków o trendach spadkowych stanowią ptaki związane z terenami podmokłymi, takie jak derkacz Crex crex, świergotek łąkowy Anthus pratensis, słowik szary Luscinia luscinia, dziwonia Carpodacus erythrinus, których siedliska uległy przesuszeniu. Bilans zmian awifauny doliny Baryczy jest jednak pozytywny, gdyż liczba gatunków o trendach wzrostowych przeważa nad tymi spadkowymi, a niektóre gatunki zmniejszające liczebność w kraju mają tu wciąż mocne i stabilne populacje (rybitwa rzeczna, perkoz rdzawoszyi).
Słowa kluczowe: dolina Baryczy, ptaki wodne, Stawy Milickie, trendy liczebności
