Arkadiusz Sikora, Dominik Marchowski, Waldemar Półtorak
Ornis Polonica 2022, 63: 199–214
https://doi.org/10.12657/ornis.2022.3.2
Abstrakt: W roku 2021 na zbiornikach wodnych na Wzniesieniach Górowskich (402,4 km2) w północno-wschodniej Polsce stwierdzono gniazdowanie 91 par dwóch gatunków łabędzi, w tym 35 par łabędzia krzykliwego Cygnus cygnus (zagęszczenie 8,7 par/100 km2) i 56 par łabędzia niemego C. olor (13,9 par/100 km2). Na badanym terenie łabędź krzykliwy zasiedlał 31%, a łabędź niemy 40% kwadratów o powierzchni 2 × 2 km; na 10% tych powierzchni obydwa gatunki gniazdowały równocześnie. Silny wzrost liczebności łabędzia krzykliwego (z 1 do 8 par) na Wzniesieniach Górowskich w latach 2007–2021 jest zbieżny ze wzrostem populacji gatunku w Polsce, którą w roku 2021 oceniono na 290–330 par. Łabędzie gniazdowały na 86 zbiornikach, w tym na 32 obserwowano pojedyncze pary łabędzia krzykliwego, na 51 pojedyncze pary łabędzia niemego, na dwóch zbiornikach po jednej parze obu gatunków, a na jednym – 3 pary łabędzia niemego i jedną krzykliwego. Zalewiska bobrowe były zasadniczym siedliskiem lęgowym łabędzi, przy czym częściej zajmowane były przez łabędzia krzykliwego (74% stanowisk tego gatunku gniazdowało na zalewiskach) niż przez łabędzia niemego (50%). Dla zachowania populacji lęgowych obu gatunków zalecana jest ochrona zalewisk bobrowych na badanym terenie i w całym obszarze specjalnej ochrony ptaków Ostoja Warmińska. Obszar ten jest jednym z najważniejszych lęgowisk łabędzia krzykliwego w Polsce skupiając kilkanaście procent populacji krajowej. Do monitoringu tego gatunku w trudnodostępnych zalewiskach bobrowych zaleca się wykorzystanie drona.
Słowa kluczowe: ekspansja, ochrona gatunków i siedlisk, OSO Natura 2000 Ostoja Warmińska, ptaki wodne, sympatria
