Irina Samusenko, Alexander Pyshko
Ornis Polonica 2023, 64: 1–16
https://doi.org/10.12657/ornis.2023.1.1
Abstrakt: W niniejszej pracy oceniono aktualny stan i dynamikę populacji dużych mew z rodzaju Larus na podstawie wszystkich znanych przypadków ich gniazdowania na Białorusi po raz pierwszy od 2009 roku. Ich liczebność oszacowano na 8 000–9 500 par lęgowych w latach 2021–2022 (3,5-krotny wzrost od 2009 roku). 70–80% wszystkich mew gnieździło się w 8 dużych koloniach liczących > 100 par, w tym największej kolonii w Gatovie (5 000 par). Około 75% kolonii znajdowało się na dachach budynków w 9 miastach, a 25% w siedliskach naturalnych. Z całkowitej liczby gniazdujących na Białorusi par dużych mew, co najmniej 4 800 stanowiły mewy białogłowe Larus cachinnans, a 800 – mewy srebrzyste L. argentatus. W kolonii w Gatovie stwierdzono także gniazdowanie kilku osobników mew żółtonogich L. fuscus i romańskich L. michahellis, głównie w parach z innymi gatunkami. Pozostała część oszacowanej liczebności populacji może obejmować zarówno pary mieszane oraz „czyste”, jak i mieszańce międzygatunkowe, których liczebności nie można dokładniej określić. Mewa białogłowa zdominowała prawie cały kraj, z wyjątkiem kilku stanowisk na torfowiskach wysokich i jeziorach na północy i północnym zachodzie, gdzie mewa srebrzysta była najliczniejsza. Oba te gatunki zaczęły gniazdować na Białorusi w latach 80. XX w., ale ich ekspansja rozpoczęła się z różnych kierunków. Wzrost liczebności mewy srebrzystej był znacznie szybszy do roku 2000; tempo wzrostu mewy białogłowej przekroczyło go o ponad rząd wielkości w ciągu ostatnich dwóch dekad. Nowo obserwowane gniazdowanie na dachach przyczyniło się do tak gwałtownego wzrostu mewy białogłowej na Białorusi i jej obecnej wysokiej liczebności. Co ciekawe, zjawisko to jest bardzo rzadkie w innych regionach. Dynamiczny wzrost populacji dużych mew w Mińsku i okolicach miał prawdopodobnie związek z obfitością bazy pokarmowej na największym w kraju składowisku odpadów komunalnych i dostępnością bezpiecznych miejsc lęgowych (dachy budynków).
Słowa kluczowe: Białoruś, Larus argentatus, Larus cachinnans, Larus fuscus, Larus michahellis, liczebność, mewa białogłowa, mewa romańska, mewa srebrzysta, mewa żółtonoga, pary lęgowe, rozmieszczenie, trendy populacji
